Pişik, bez kullanan ve yatalak hastaların sık maruz kaldığı, sıcak havalarda daha şiddetli olan bir tür cilt hastalığıdır. Bezli bölgelerde, kasık, kalça gibi bölgelerde hakim olan pişik tedavisi olan ve önlenebilen bir cilt hastalığıdır. Hassas cilt tipine sahip olan bebeklerde, yetişkinlerde, aşırı kilolularda pişik görülme olasılığı daha fazladır. Hassas ciltlerde cilt idrar, ter, dışkı gibi durumlardan daha fazla etkilenir. Ayrıca idrarı asitli olan bebeklerde de pişiğe daha fazla rastlanır.
Bebeklerde Pişik sebepleri nelerdir?
Pişik, bez kullanan bebek ve yaşlılarda bezlerin sık değiştirilmemesi sebebiyle ortaya çıkar. Bezin uzun süre kalması cildin havasız kalmasına, idrar ya da dışkının ciltle uzun süre temasına, bakteri ya da mantar enfeksiyonlarına sebep olur. Bu durumda bölgede pişik gelişir. Çinko eksikliği de pişiğin en önemli nedenleri arasındadır. Bebeklerde görülen pişik daha çok katı gıdalara geçiş döneminde görülür. Anne sütüyle beraber ek gıda bebeğin idrarında ve dışkısında asit oranını arttırarak ciltte daha fazla tahrişe yol açar.
Yenidoğan bebeklerde pişik %20 oranında görülürken ek gıdaya geçen bebeklerde bu oran %40 oranında görülebilir. Bebeğin alt temizliği için kullanılan kimyasal içerikli ıslak mendiller, alt temizliğinin yeterince yapılmaması da pişik için nedenler arasında yer alır.
Yetişkinlerde pişik sebepleri nelerdir?
Yetişkinlerde yaygın olarak görülen, saç ve tırnaklarda döküntüye yol açan deri mantarı pişiğe de yol açabilir. Mantar kasık ve vajinal bölgenin nemli bırakılması sonucu ortaya çıkar. Viral enfeksiyonlar da pişik nedenleri arasında yer alır. Viral enfeksiyon nedeniyle deri döküntüleri ve bu döküntülerin yol açtığı pişikler görülebilir. Bakteri pişik için diğer bir nedendir. Selülit, folikülit, abse ve cerrahi girişimlerin sebep olduğu pişikler bakteri sebepli pişiklerdir. Cildin maruz kaldığı mikroplarda pişiğe sebep olabilir.
Pişik tedavisi nasıl yapılır?
Pişik farklı birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Pişikle beraber ciltte mantar enfeksiyonu gelişme olasılığı da oldukça yüksektir. Dolayısıyla pişik önemsenmesi ve tedavi edilmesi gereken bir cilt rahatsızlığıdır. Pişik bölgesinde mantar enfeksiyonu genelde kortizon ve antibiyotik ilaç kullanan bebeklerde görülür. Evde alınan önlemlerle eğer pişik tedavi edilemiyorsa mutlaka bir doktora başvurulmalı ve doktorun reçete ettiği ilaçlar düzenli kullanılmalıdır. Pişik için genelde çinko içerikli kremler reçete edilir. Bu kremler pişik olan bölgeye ince tabaka halinde sürülerek bir süre bölgenin açık bırakılması gerekir. Kullanılan krem yetişkin ve bebeklerin cinsel organlarına uygulanmamalıdır. Pişikli bölgenin havalandırılması, ılık su ve pamukla silinerek temiz tutulması gerekir. Bebek ve yaşlılarda kullanılan bezlerin sık aralıklarla değiştirilmesi, kullanılan bezin kiloyla uyumlu olması gerekir.
Tedavisi yapılmayan pişiklerde ilerleyen dönemlerde mantar ve enfeksiyon görülme riski yüksektir. Bu durumda pişiğin tedavi süreci çok daha uzun olabilmekte ve cilt daha fazla zarar görmektedir. Zamanla pişikler açık yaralara sebep olabilir.
Pişik için bitkisel tedavi
Zeytinyağı: Hakiki zeytinyağı bir tava içinde ısıtılır. Yağ soğuduktan sonra bir pamuk yardımıyla pişik olan bölgeye sürülür.
Lavanta yağı: Bebeklerde görülen pişikler için her bez değişiminde pişikli bölge bir damla lavanta yağıyla masaj şeklinde silinebilir. Hassas ciltlerde lavanta yağı zeytinyağı ya da suyla inceltilerek kullanılmalıdır.
Pudra: Pudra yetişkin ve bebeklerde görülen pişik için kullanılabilir. Bölgeye pudra serpilerek bölgenin havalandırılması gerekir. Kasıkta meydana gelen pişikler için pudra oldukça etkilidir.
Vazelin: Vazelinin nemlendirici ve yumuşatıcı etkisi vardır. Pişik için kullanılabilir. Vazelin mısır nişastasıyla karıştırılarak pişik için özel krem hazırlanabilir.
Hindistan cevizi yağı: Pişik bölgeye günde 4-5 defa Hindistan cevizi yağı sürmek rahatlama sağlar.
